}
เนอร์วาน่าเมมโมเรียลปาร์ค

ทำไมชลบุรีมีสุสานเยอะ

.- เจาะความจริงกว่า 100 ปีจากประวัติศาสตร์ชาวจีนโพ้นทะเล สมาคมจีน และฮวงจุ้ยดินมังกร

หากพูดถึงจังหวัดที่มีสุสานมากที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศไทย “ชลบุรี” คือชื่อที่ถูกกล่าวถึงเป็นอันดับแรก หลายคนตั้งคำถามว่า ทำไมจังหวัดติดทะเลแห่งนี้ถึงมีสุสานจำนวนมากกว่าพื้นที่อื่น?
คำตอบไม่ได้มาจาก “พื้นที่ว่าง” อย่างที่หลายคนคิด แต่มาจาก ประวัติศาสตร์จีนโพ้นทะเล + สมาคมจีน + ฮวงจุ้ย + พิธีกรรมบรรพบุรุษ ที่สืบทอดมาเป็นเวลามากกว่า 100 ปี

บทความนี้จะอธิบายอย่างลึกซึ้งที่สุด แบบเข้าใจง่าย และอิงข้อมูลจริงค่ะ

1.ชลบุรีคือจุดขึ้นฝั่งของชาวจีนโพ้นทะเลตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 3–5

ในยุคเรือสำเภา ไทยมีการติดต่อค้าขายกับจีนผ่านเมืองท่าตามชายฝั่งตะวันออก ชลบุรีมีท่าเรือสำคัญหลายแห่ง เช่น

  • บางปลาสร้อย
  • ศรีราชา
  • บ้านบึง
  • บางแสน

ชาวจีนแต้จิ๋ว ฮกเกี้ยน และกวางตุ้งจำนวนมากเลือกขึ้นฝั่งที่นี่ ก่อนกระจายเข้าไปทำเกลือ ค้าข้าว ทำเหมือง และค้าปลีก
เมื่อชุมชนจีนตั้งถิ่นฐานมากขึ้น จึงเริ่มสร้าง สมาคมจีน (Hui Guan / 会馆) เพื่อช่วยกันดูแลผู้คนในชุมชน

ทุกสมาคมจำเป็นต้องมี สุสานประจำตระกูล–ประจำกลุ่ม ตามประเพณีจีนโบราณ ทำให้สุสานแห่งแรกในชลบุรีเกิดขึ้นราว พ.ศ. 2440–2460 (กว่า 100–130 ปี)

2.สมาคมจีนคือผู้บุกเบิก “สุสานชลบุรี”

ชลบุรีมีสมาคมจีนและมูลนิธิจีนจำนวนมาก เช่น

  • สมาคมแต้จิ๋วชลบุรี
  • สมาคมฮกเกี้ยน
  • สมาคมกวางตุ้ง
  • มูลนิธิไต้ฮงกง (ช่วยศพไร้ญาติ)
  • มูลนิธิสว่างบริบูรณ์

สมาคมเหล่านี้ซื้อที่ดินที่มีฮวงจุ้ยดีเพื่อตั้งสุสานของสมาชิกตามพิธีบรรพบุรุษ เช่น

  • พิธีฝัง
  • พิธีเชงเม้ง (ไหว้สุสาน)
  • พิธีบรรพบุรุษจีน
  • พิธีแซกี (เสริมพลังให้ครอบครัว)

ด้วยการดูแลต่อเนื่องจากรุ่นสู่รุ่น ทำให้สุสานในชลบุรีมีเพิ่มขึ้นตามจำนวนสมาคมจีนที่ก่อตั้งอย่างต่อเนื่องนานกว่า 100 ปี

3.ทำเลชลบุรีตรงตาม “ฮวงจุ้ยดินมังกร”

ตำราฮวงจุ้ยจีนระบุว่า สุสานที่ดีต้องอยู่ในทำเลที่มีพลังงานหมุนเวียนดี (氣 Qi) ซึ่งประกอบด้วย

องค์ประกอบสำคัญ 4 อย่าง

  1. เขาเป็นฉากหลัง (พลังมังกร)
  2. น้ำเป็นกระแสโชคลาภ
  3. ลมสงบ
  4. พื้นที่ลาดเอียงอ่อนและรับแสงดี

ชลบุรีมีครบทั้งหมด เช่น

  • เขาสามมุก
  • เขาบางทราย
  • ชายฝั่งที่โค้งรับลม
  • ผืนดินนิ่งและแน่นเหมาะกับการสร้างหลุมบรรพบุรุษ

ชาวจีนจึงเชื่อว่า สุสานที่ตั้งในชลบุรีจะส่งผลดีต่อดวงชะตาลูกหลาน
ทำให้เกิดความนิยมสูงตั้งแต่ปลายรัชกาลที่ 5

4.ตระกูลใหญ่จากกรุงเทพฯ เลือกสุสานที่ชลบุรีมานานหลายชั่วอายุคน

ข้อมูลจากทะเบียนบริจาคเก่า ๆ ในมูลนิธิและสมาคมจีนพบว่า
ตระกูลพ่อค้าชาวจีนในกรุงเทพฯ เช่น ค้าข้าว ค้าปลีก โรงสี โรงงาน
นิยมซื้อ “ที่ดินสุสานในชลบุรี” ให้บรรพบุรุษ

เหตุผลคือ

  • ฮวงจุ้ยสมบูรณ์กว่า
  • อยู่ใกล้กรุงเทพฯ เดินทาง 1–1.5 ชั่วโมง
  • ดูแลง่าย
  • ทำพิธีเชงเม้งได้ทุกปี

จึงทำให้ชลบุรีเป็น ศูนย์กลางสุสานจีนที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในไทย

5.พิธีกรรมจีนต้องมี “สุสานประจำตระกูล”

พิธีสำคัญที่ทำให้ต้องมีสุสานคือ

  • เชงเม้ง → ต้องกลับไปไหว้ที่สุสาน
  • พิธีบรรพบุรุษจีน
  • พิธีแซกี (เสริมโชคลาภให้ลูกหลาน)

เมื่อชลบุรีเป็นจุดที่สะดวกที่สุดในการประกอบพิธี เหล่าตระกูลจีนจึงนิยมตั้งสุสานประจำครอบครัวไว้ที่นี่